Page 33 - BeeLife14
P. 33

BEELIFE  |  YAŞAM


        Plastik:                            Pil:                                yaklaşık 350.000 tonu atık
        Plastik eşyaların yeniden           Çeşitli cihazlarda kullandığımız    yağdır. Su ve toprağa karışması
        dönüşümünde kolaylık                pek çok pil çeşidinde yüksek        halinde çevreye ciddi zarar
        sağlanması için bir kodlama         miktarda ağır metal (cıva,          veren bitkisel ve hayvansal atık
        sistemi geliştirilmiştir. Kodlar    kadmiyum vb.) bulunmaktadır.        yağlar, su kirliliğinin de % 25’ini
        pek çok plastik şişenin altında     Bunlar kontrolsüz bir şekilde       oluşturmaktadır. Bir litre atık
        okunabilir. İki temel plastik çeşidi   doğaya atılırsa doğaya           yağın lavabolardan dökülmesi,
        vardır, şişeler ve süt kutuları. Pet   oldukça önemli zararlar          bir milyon litre içme suyunu
        şişe olarak adlandırılan plastik    verebilmektedirler. Bu nedenle      kullanılamaz hale getirmekte
        soda veya kola şişelerinden         öncelikle elektrik enerjisini       ve bu sularda yaşayan canlı
        %30 oranında geri kazanım           daha sonra cıva, kadmiyum           hayatını tehlikeye sokmaktadır.
        mümkündür. Mutfaklarımızdaki        gibi ağır metal içermeyen           Ayrıca lavabolara dökülen atık
        plastik çöp konteyneri, uyku        pilleri seçmeliyiz. Biten pilleri   yağlar boru ve kanalizasyon
        tulumu yalıtkanları, alet kutuları   pil torbasına biriktirip merkezi   sistemlerinde tıkanmalara
        ve pek çok ürün pet şişelerin       yerlerdeki pil kutularına           sebep olmaktadır. Atık su arıtma
        geri dönüşümünden elde              atmalıyız.                          tesislerine zarar vererek bakım ve
        edilmektedir. Süt kutularının                                           işletme maliyetinde  artışa neden
        yapımında kullanılan plastikler     Motor Yağı:                         olmaktadır.
        2 rakamı ile kodlanır. Kullanılan   Eğer motor/makina yağı
        şişeleri geri dönüşüm               kanalizasyona, toprağa veya         Son olarak 2013 tarihli bir
        kumbaralarına atmadan               derelere kontrolsüz bir şekilde     haberi hatırlatmak istiyorum.
        önce tabandaki kodlarına            bırakılırsa bu durum içtiğimiz      İsveç, komşusu Norveç’ten
        bakarak uygun kumbaralara           suyun kirlenmesine neden            yılda yaklaşık 80.000 ton
        atmak gerekir. Kutuların            olabilir. Fakat kullanılan ve       çöp satın alıyor. 9,5 milyon
        kapaklarını ve klipslerini çıkarmak   işlevini yitiren motor yağı tekrar   nüfuslu ülkede çıkan atıkların
        ve yerden tasarruf edebilmek için   yeni motor yağına, yakıta ve        yalnızca %4’ü geri dönüşmez
        ezip düzleştirmek uygun olur.       makina yağına dönüştürülebilir.     durumda. Vatandaşların geri
                                            Bunun için yapmamız                 dönüşüm konusunda bu denli
        Alüminyum:                          gereken şey, yalnızca işlevini      duyarlı olması da İsveç’in
        Eskimiş alüminyum eşyalar           yitiren motor yağını kapalı ve      yakıt olarak kullanabileceği
        geri dönüşümü mümkün                sağlam bir konteynere koyup         çöpün tükenmesindeki ve
        olan maddelerdir. Alüminyum         kullanılmış yağ alan otomobil       komşu ülkelerin çöpünü geri
        atıkların geri dönüştürülmesi ile   tamirhanelerinden herhangi          dönüştürür hale gelmesindeki
        enerjiden de tasarruf sağlanabilir.  birine teslim etmek.               ana etken. Norveç, İsveç’e fazla
                                                                                çöplerini yok etmesi için para
        Cam:                                Akü:                                ödüyor. İsveç de üzerine para
                                                                                alarak elde ettiği bu çöpleri geri
        Cam atıklar (şişe, kavanoz vb.)     Otomobil aküsünü, akü satan         dönüştürerek vatandaşlarına
        toplama kutularında toplanır        herhangi bir firmadan yenisi ile    elektrik ve ısınma sunuyor. Yani
        ve bu atıklar renklerine göre       değiştirerek veya yakınınızdaki     elektrik ve ısınmayı bedavaya
        ayrılarak geri dönüşüm              bir geri dönüşüm merkezine          getirip bir de üzerine para
        tesislerine verilir. Burada atık    teslim ederek yeniden               kazanıyorlar.
        ve katkı maddelerinden ayrılır,     kullanılabilir hale getirebilirsiniz.
        kırılır ve hammadde karışımına                                          Biz de küçük büyük demeden,
        karıştırılarak eritme ocaklarına    Atık Yağlar:                        hem ülkemizin ekonomisi için
        dökülür. Bu şekilde tekrar cam      Lavaboya dökülen atık yağlar        hem de çocuklarımıza güzel
        olarak kullanıma geçer. Kırılan     sularla birlikte kanalizasyonlara,   bir dünya bırakmak için geri
        cam, beton katkısı ve cam           göllere ve denizlere, çöplere       dönüşüme önem vermeli
        asfalt olarak da kullanılmaktadır.   döküldüklerinde ise toprağa        ve geç demeden kendimizi
        Cam asfalta %30 civarında geri      ve kullanılabilir yer altı sularına   ve çocuklarımızı bu konuda
        dönüşmüş cam katılmaktadır.         karışmaktadır. Böylelikle de        eğitmeliyiz.
        Cam bu şekilde sonsuz bir döngü  ülkemiz için önemli içme
        içinde geri dönüştürülebilir,       suyu kaynakları olan yeraltı
        yapısında bozulma olmaz. 1 ton      sularına ciddi hasar vermektedir.
        cam atığının geri dönüşümü          Türkiye’de her yıl yaklaşık
        sonucu 100 litre benzin tasarrufu  1,7 milyon ton bitkisel yağ
        sağlanmaktadır.                     tüketilmekte olup, bunun
                                                                                                                 33
   28   29   30   31   32   33   34   35   36   37   38